Το αληθινό ταλέντο μπορεί να εκπληρώσει κατορθώματα μέσα στο γήπεδο που άλλοι παίκτες δε μπορούν.
«Όταν μιλάμε για πραγματικό αθλητικό ταλέντο, εννοούμε εκείνο το άτομο που έχει tiw μεγαλύτερες πιθανότητες, να πραγματοποιήσει εξαιρετικές αθλητικές επιδόσεις» (Rothig, 1983)
Με το ταλέντο γεννιόμαστε ή το αποκτούμε; Είναι αποτέλεσμα ενός περίεργου γονιδιώματος ή ασταμάτητης εξάσκησης; Ίσως το ταλέντο να είναι ένα από τα πιο συζητημένα φαινόμενα της σύγχρονης επιστήμης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το αληθινό ταλέντο είναι: 20% ταλέντο και 80% σκληρή δουλειά.
Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετά λεγόμενα ταλέντα. Κάποια προχωρούν και φτάνουν έως την πηγή και κάποια τα παρατούν σε αρκετά νεαρή ηλικία. Αυτό γιατί, πολλές φορές το ταλέντο δυστυχώς δεν έχει όλα τα κομμάτια της πίτας και έχει κάποιες ελλείψεις σε τομείς, όπως η κακή ψυχολογία, η τεμπελιά, ο κακός χαρακτήρας, οι τραυματισμοί κλπ.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΤΑΛΕΝΤΟΥ
- Ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά
- Τεχνικο-τακτικά χαρακτηριστικά
- Φυσικές ικανότητες
- Γνωστικά χαρακτηριστικά
- Ικανότητα μάθησης (δεκτικότητα)
- Ικανότητα απόδοσης – επίδοσης
- Ψυχικά χαρακτηριστικά
- Κοινωνικοί παράγοντες
- Κληρονομικοί παράγοντες
ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΑΛΕΝΤΟΥ
Ο παίκτης πρέπει να διαθέτει:
- Σωματοδομή ανάλογη με την ηλικία ή τη θέση του
- Έλεγχος της μπάλας, φυσικές και τεχνικές ικανότητες
- Πλούσιες κινητικές δεξιότητες
- Ταχύτητα εκτέλεσης
- Τακτικές γνώσεις (ποδοσφαιρική ευφυΐα)
- Καθαρό και καλό διάβασμα του παιχνιδιού
- Καλή αίσθηση του χώρου
- Ικανότητα σωστής επιλογής (απόφασης) κίνησης
Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΚΤΗ
Ο παίκτης – ταλέντο πρέπει να διακατέχεται από:
- Εσωτερική παρακίνηση (επιθυμία να παίζει και να προπονείται)
- Ικανότητα μάθησης και βελτίωσης
- Επιθυμία να αναπτύσσει τις καλύτερές του ικανότητες (ηγετικές και μαχητικές)
- Επιθυμία να αναλαμβάνει υπευθυνότητα
- Δυναμικό χαρακτήρα
- Δημιουργικό μυαλό
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΑ
- Η μειωμένη φυσική κατάσταση η κατάθλιψη
- Ο αδύναμος χαρακτήρας
- η δυσφορία στην παρατεταμένη προσπάθεια
- η γρήγορη απώλεια κινήτρων
- τα κενά στην εκπαίδευση
ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ;
Η άποψη που επικρατεί είναι ότι δεν υπάρχουν νόρμες για την αντικειμενική αξιολόγηση ενός ταλέντου και η ύπαρξη αντικειμενικών κινητικών και ψυχοκοινωνικών τεστ δεν μπορούν να εγγυηθούν απόλυτα στην πρόγνωση για το τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον, καθώς τα στοιχεία δείχνουν την τωρινή κατάσταση του παίκτη και όχι το τι θα συμβεί αύριο. Σο σίγουρο είναι όμως ότι διαφαίνονται προοπτικές εξέλιξης.
ΓΕΝΙΚΑ ΤΟ ΤΑΛΕΝΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΕΙ:
- Υψηλή τεχνική και τακτική ποδοσφαιρική κατάρτιση
- Δύναμη
- Ταχύτητα
- Ισχυρή ψυχολογία
- Αποφασιστικότητα
- Δημιουργικότητα
- Εξαιρετική αερόβια ικανότητα (VO2max of 65 to 70ml/kg/min)ü
Για να μπορέσει ο νεαρός ταλαντούχος παίκτης να φτάσει στην κορυφή θα πρέπει να υπάρχει μία σωστή στήριξη από το περιβάλλον του σε όλα τα στάδια ανάπτυξης. Το πιο σημαντικό κομμάτι για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η λειτουργία πρότυπων ακαδημιών!
ΛΙΓΟΙ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΕ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της FIFA και της UEFA, μόλις το 1-2% των ποδοσφαιριστών παγκοσμίως είναι επαγγελματίες και η ζωή τους εξαρτάται από το παιχνίδι, με κάποιους από αυτούς να απολαμβάνουν ιδιαίτερες πολυτέλειες. Όλοι οι υπόλοιποι παίζουν το παιχνίδι για την απόλαυση και την υγεία ή και για κοινωνικούς λόγους.
ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΑΞ
Η ακαδημία του Άγιαξ θεωρείται ίσως η καλύτερη, αλλά σίγουρα είναι η πιο παραγωγική σε ποδοσφαιριστές.Τα απαραίτητα κριτήρια του AFC AJAX όταν επιλέγει νεαρά ταλέντα στην ακαδημία του είναι:
T-Technique (Τεχνική)
I-Intalligence (Ευφυΐα – Αντίληψη – Διορατικότητα)
P-Personality (Προσωπικότητα)
S-Speed (Ταχύτητα)
ΤΑ ΤΑΛΕΝΤΑ ΠΟΥ ΧΑΝΟΝΤΑΙ…
Κάθε προικισμένος ποδοσφαιριστής που χάνεται, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση και μια ξεχωριστή ιστορία. Υπάρχουν διάφορες ιστορίες και διάφοροι λόγοι. Συνήθως οι προικισμένοι παίκτες απαιτούν δύο πράγματα που σπάνια βρίσκουν: μια ιδιαίτερη μεταχείριση σε προσωπικό επίπεδο από προπονητές και προέδρους και μια ομάδα-ακαδημία στα μέτρα τους ικανή να κερδίσει αξιοποιώντας το ταλέντο τους.
Αυτά στην Ελλάδα γίνονται δύσκολα: οι προπονητές αρέσκονται στο να δείχνουν ότι αντιμετωπίζουν όλους τους παίκτες με τον ίδιο τρόπο, έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από νεαρά παιδιά, κάποιοι δεν είναι ικανοί στον τομέα της ψυχολογίας, μοιράζουν εύκολα κατηγορίες και δύσκολα «μπράβο» και συχνά προτιμούν μια σίγουρη λύση, δηλαδή έναν δοκιμασμένο 30άρη από έναν ανερχόμενο πιτσιρικά.
Καθαρά εμπειρικά, θα κατηγοριοποιούσαμε τα ταλέντα στις εξής κατηγορίες:
1. Τεμπέληδες: Κάποια ταλέντα προτιμούν να βασίζονται πάνω στο ταλέντο τους, ξεχνώντας ότι για να φτάσει κάποιος στην κορυφή, σε οποιοδήποτε άθλημα, αλλά κυρίως για να κρατηθεί εκεί απαιτείται εκτός από ταλέντο και σκληρή δουλειά.
2. Φοβιτσιάρηδες: Κάποιοι άλλοι, κάνουν πράγματα και θαύματα στην προπόνηση, με εξωπραγματικές επιδόσεις, αλλά την ώρα του αγώνα δεν μπορούν να αποδώσουν το ίδιο καλά. Κάποιοι, ακόμα χειρότεροι, αν σε κάποιο αγώνα νοιώσουν ότι απειλούνται από κάποιο αντίπαλο, προφασίζονται ότι δικαιολογία υπάρχει για ν’ αποφύγουν να αγωνιστούν.
3. Κακοί χαρακτήρες. Η χειρότερη κατηγορία ταλέντων. Αυτοί οι αθλητές είναι υπερόπτες, ξερόλες, με κακή συμπεριφορά προς συναθλητές, διαιτητές, γονείς, προπονητές κλπ. Διαχειρίζονται πολύ άσχημα την ήττα αφού πάντα φταίνε άλλοι, και διάφορα άλλα τέτοια. Αυτοί σπάνια φτάνουν στις αντρικές/γυναικείες κατηγορίες αφού αργά ή γρήγορα τα τερτίπια τους μπαίνοντας στη ζυγαριά θα είναι περισσότερα από το ταλέντο τους και δεν θα γίνονται ανεκτά από τους γύρω τους.
4. Ευαίσθητοι σε τραυματισμούς: Αυτή η κατηγορία συναντιέται πολύ συχνά, και δυστυχώς τις περισσότερες φορές είναι λάθος των προπονητών τους και όχι των ίδιων. Αυτό γιατί, κάποιοι προπονητές με το που θα αναγνωρίσουν το ταλέντο που έχουν στα χέρια τους, αντί να το διαχειριστούν σωστά και με μέτρο έτσι ώστε να αναπτύξει αυτό το ταλέντο πλήρως στην κατάλληλη ηλικία, φορτώνουν το παιδί προπόνηση μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο, με αποτέλεσμα το λεγόμενο «κάψιμο» του αθλητή.
5. Με δύσκολες συνθήκες στην ζωή τους: Αυτή είναι και η πιο αδικημένη κατηγορία ταλέντων. Κάποιος να είναι ταλέντο, να έχει όλα τα σωματικά, πνευματικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, αλλά οι συνθήκες της ζωής του να είναι τέτοιες που να μην του επιτρέπουν να προπονηθεί σωστά. Μπορεί να μιλάμε για μη υποστηρικτικούς γονείς, για φτώχεια και εννοούμε αυτόν που πρέπει να εργαστεί για να επιβιώσει μη μπορώντας να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο στόχο του.
6. Μαχητές με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους: Τελευταία κατηγορία αυτός που συνδυάζει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία. Συνδυάζει δηλαδή όλα τα σωματικά, ψυχολογικά και πνευματικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται, να έχει σωστό προπονητή και να έχει την απαραίτητη υποστήριξη από το σπίτι του.
Η νίκη μιας ομάδας φέρνει τεράστια ικανοποίηση. Αλλά η αληθινή νίκη είναι, όταν οι νεαροί παίκτες της από την ακαδημία της ομάδας, επιδοκιμάζονται με μία θέση στην πρώτη ομάδα ή και όταν καλούνται να παίξουν με το εθνικό συγκρότημα της χώρας.
*Επιμέλεια Γιάννης Βαλμάς, για το Football-Academies.gr
