Στις 6 Μαΐου 1976, ο Βασίλης Χατζηπαναγής φόρεσε για πρώτη και τελευταία φορά τη φανέλα της Εθνικής.
Η Ελλάδα νίκησε 1-0 την Πολωνία στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να θυμόμαστε αυτό το φιλικό παιχνίδι αν δεν είχε αγωνιστεί με τα γαλανόλευκα ο νεαρός παίκτης που είχε φέρει μόλις έξι μήνες νωρίτερα ο Ηρακλής από τη Σοβιετική Ένωση. Ο λόγος φυσικά για τον Βασίλη Χατζηπαναγή, ο οποίος είχε προλάβει να δείξει δείγματα του αυθεντικού ταλέντου του στο ελληνικό πρωτάθλημα, γι’ αυτό και κλήθηκε από τον Αλκέτα Παναγούλια στο πρώτο παιχνίδι της Εθνικής για το 1976. Λίγο καιρό νωρίτερα, μάλιστα, είχε παίξει και στον αγώνα της Εθνικής Ελπίδων με τη Βουλγαρία στον Βόλο (3-2).
Οι 25.000 φίλαθλοι που κατέκλυσαν τις κερκίδες είχαν τα μάτια τους κυρίως στον ομογενή μεσοεπιθετικό από την Τασκένδη, ο οποίος δεν έχασε την ευκαιρία να κάνει τα γνωστά… χορευτικά του απέναντι στους φημισμένους Πολωνούς, που είχαν έρθει μεν με σημαντικές ελλείψεις (Ντέινα, Γκάντοχα, Σάρμαχ, Κάσπερτσακ), αλλά δεν έπαυαν να είναι η ομάδα που είχε καταλάβει την 3η θέση στο αμέσως προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Βάσια δεν είχε συμμετοχή στο γκολ που πέτυχε ο Γιώργος Κούδας στο 23ο λεπτό, κατάφερε όμως να ξεσηκώσει το κοινό με ορισμένες περίτεχνες ενέργειές του. Του έλειπε όμως η ουσία, όπως επεσήμαναν τα ρεπορτάζ της εποχής, πιθανότατα λόγω τρακ και απειρίας. Μη ξεχνάμε ότι τότε ήταν μόλις 21 ετών.
Όλοι ήλπιζαν ότι μία νέα σελίδα είχε αρχίσει να γράφεται για την Εθνική, η οποία θα ριχνόταν λίγους μήνες αργότερα στη μάχη των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1978. Γρήγορα, όμως, ήρθε η απογοήτευση. Η ΦΙΦΑ ενημέρωσε την ΕΠΟ ότι ο Χατζηπαναγής δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής με την Ελλάδα, μια και είχε στο ενεργητικό του έξι συμμετοχές με την ολυμπιακή ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης το 1975, στο προκριματικό τουρνουά για το Μόντρεαλ. Και η ολυμπιακή ομάδα ισοδυναμούσε με την Εθνική Ανδρών των Σοβιετικών, οι οποίοι ως εκπρόσωποι του τότε ανατολικού μπλοκ, είχαν τυπικά μόνο ερασιτέχνες αθλητές. Έτσι, κατέβαζαν κανονική ομάδα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες!
Η ΕΠΟ, με πρόεδρο τον γιατρό, Βασίλη Χατζηγιάννη, κατέβαλε προσπάθειες για να ξεπεραστούν τα εμπόδια, κάτι τέτοιο όμως αποδείχθηκε αδύνατο. Πέρα από τις συμμετοχές με τη Σοβιετική Ένωση, ο Χατζηπαναγής είχε πάρει και τη σοβιετική υπηκοότητα για να μπορέσει να αγωνιστεί στην ομάδα του, την Παχτακόρ Τασκένδης. Τα πράγματα δεν ήταν απλά, αλλά πολλοί έχουν τις αμφιβολίες τους για το αν η ομοσπονδία έπραξε όσα έπρεπε, ώστε να ξεπεράσει τα εμπόδια. Πρώτος το φωνάζει εδώ και χρόνια ο ίδιος ο Βάσια, ο οποίος δεν κρύβει την πικρία του για το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να παίξει στην Εθνική. Μέχρι και για πολιτικούς «δακτύλους», λόγω των αριστερών φρονημάτων του πατέρα του, έχει κάνει λόγο σε πρόσφατες συνεντεύξεις του.
Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, η ουσία είναι ότι ο πιο χαρισματικός Έλληνας ποδοσφαιριστής όλων των εποχών δεν ξανάπαιξε στην Εθνική, παρά μόνο σε ένα ανεπίσημο φιλικό με την Γκάνα που διεξήχθη προς τιμήν του τον Δεκέμβριο του 1999 στη Θεσσαλονίκη, σχεδόν μία δεκαετία αφότου κρέμασε τα παπούτσια του. Το πιο τραγικό, όμως, είναι ότι η ατυχία δεν τον άφησε να παίξει καλά-καλά ούτε στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Μια ολόκληρη ζωή, «εγκλωβισμένος» στα στενά ελληνικά σύνορα!
Ένα μήνα μετά το ματς με τους Πολωνούς, ο «Νουρέγεφ» οδήγησε σχεδόν μόνος του τον Ηρακλή στην κατάκτηση του Κυπέλλου, στον τελικό με τον Ολυμπιακό. Όμως ένας τραυματισμός τον κράτησε έξω και από τα δύο ματς του Κυπέλλου Κυπελλούχων με τον ΑΠΟΕΛ -και ίσως η απουσία του ήταν και η βασική αιτία του αποκλεισμού. Και τη δεκαετία του ’80, αν και ο «Γηραιός» είχε δημιουργήσει την καλύτερη ομάδα της ιστορίας του και πρωταγωνιστούσε σχεδόν κάθε χρόνο στο πρωτάθλημα, όλο κάτι συνέβαινε και στο τέλος έμενε εκτός Ευρώπης. Χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τα 36 του, τον Σεπτέμβρη του 1990, για να καταγράψει την πρώτη συμμετοχή του στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, στο 0-0 απέναντι στη Βαλένθια στο Καυτανζόγλειο. Κι εκείνη, δυστυχώς, ήταν η πρώτη και η τελευταία…6
Συνθέσεις
ΕΛΛΑΔΑ (Αλκέτας Παναγούλιας): Κωνσταντίνου, Κυράστας (46’ Ιωσηφίδης), Καψής, Φοιρός, Πάλλας, Σαράφης (74’ Αναστασιάδης), Κούδας, Δαβουρλής, Χατζηπαναγής, Γαλάκος (62’ Αποστολίδης), Παπαϊωάννου.
ΠΟΛΩΝΙΑ (Κάζιμιρ Γκόρσκι): Τομασέφσκι, Σιμανόφσκι, Πουασέφσκι, Ρούντι (78’ Μπογκούσεβιτς), Βαβρόφσκι, Ολσα (66’ Παβουόφσκι), Κμίετσικ, Τσμικίεβιτς (66’ Χνάτιο), Λάτο, Ογκάζα, Κούστο.
