Άρθρο του προπονητή Ματ Ρας
Στις δύο δεκαετίες που ασχολούμαι με την προπόνηση αθλητών είχα την χαρά να δω μερικούς έφηβους αθλητές μου να φτάνουν μέχρι το επαγγελματικό επίπεδο. Στην διαδρομή μου αυτή ανέπτυξα μια ολοκληρωμένη άποψη για το τι χρειάζεται ένα παιδί για να πάει από το Α στο μακρινό Β.
Δούλεψα με θαυμάσιους γονείς, που συνέβαλαν σημαντικά στις επιτυχίες των παιδιών τους. Δυστυχώς όμως γνώρισα και ακόμη περισσότερους γονείς που, χωρίς να το θέλουν και πάντα με τις καλύτερες των προθέσεων, σαμπόταραν το μέλλον των παιδιών τους στον επαγγελματικό αθλητισμό.
Αυτοί οι γονείς, αν είχαν ακολουθήσει μερικούς σημαντικούς κανόνες, θα βοηθούσαν τα παιδιά τους να γίνουν καλύτεροι αθλητές, καθώς και πιο χαρούμενα και υγιή. Εάν είστε ενθουσιασμένοι με την προοπτική μιας καριέρας στον αθλητισμό για το παιδί σας πρέπει να κοιτάξετε αντικειμενικά μέσα σας και αν δείτε τον εαυτό σας να κάνει κάτι από τα ακόλουθα 3 πράγματα, σας εγγυώμαι ότι το παιδί δεν θα έχει την εξέλιξη που νομίζετε.
Η επιβολή των δικών σας φιλοδοξιών στο παιδί
Βρίσκω ενδιαφέρον το γεγονός ότι μερικοί από τους πιο πετυχημένους αθλητές που έχω γνωρίσει, σαν γονείς δεν πιέζουν καθόλου τα παιδιά τους να διαπρέψουν στον αθλητισμό. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αυτοί οι γονείς έχουν μια καλύτερη κατανόηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η εκμάθηση των ικανοτήτων, τα θεμέλια και η αποφυγή των «παγίδων» του ανταγωνισμού τοποθετούνται πολύ ψηλότερα από την συλλογή μεταλλίων και διακρίσεων.Οι γονείς αυτοί είναι εξοικειωμένοι με το μακρύ χρονοδιάγραμμα και τις θυσίες που απαιτούνται για να φτάσουμε στην κορυφή του αθλήματος. Έχουν την τάση να σέβονται περισσότερο τους προπονητές και να είναι υπομονετικοί με την διαδικασία της προπόνησης. Οι γονείς που δεν έχουν βιώσει ποτέ τον αθλητικό ανταγωνισμό δεν ανέπτυξαν ποτέ τις διανοητικές δεξιότητες που απαιτούνται για έναν αθλητή. Μπορεί να βιώνουν τον αθλητικό ανταγωνισμό για πρώτη φορά μέσα από το πρίσμα του παιδιού τους, κάτι το οποίο μπορεί να τους οδηγήσει σε λάθος μονοπάτι.
Άλλοι πιστεύουν ότι το παιδί τους αποτελεί μια «δεύτερη ευκαιρία» για να εξιλεωθούν από κάποια δική τους αποτυχία στον ανταγωνιστικό αθλητισμό. Σε κάθε περίπτωση το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι ένα παιδί της προ-εφηβικής ηλικίας έχει τρία βασικά κίνητρα για τη συμμετοχή του σε ένα άθλημα: να διασκεδάσει, να κοινωνικοποιηθεί και να ευχαριστήσει τους γονείς του.
Πάρα πολλά παιδιά καταλήγουν να κάνουν το τρίτο και αυτό δεν λειτουργεί καθόλου ευεργετικά. Αυτά τα παιδιά σπάνια έχουν διάρκεια σε ένα άθλημα με υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού και μπορεί ακόμη να καταλήξουν να εγκαταλείπουν το άθλημά τους μετά από χρόνια προπόνησης, επειδή θέλουν να επαναστατήσουν εναντίον των γονιών τους. Μετά από κάθε δοκιμασία ή αγώνα συχνά ακούω γονείς να κριτικάρουν ή να αξιολογούν την επίδοση του παιδιού, ενώ θα έπρεπε απλά να ρωτήσουν: «Πέρασες καλά σήμερα;».
Η «εξειδίκευση» από νωρίς
Κάποτε με συμβουλεύτηκε ένας ανήσυχος πατέρας για την προπόνηση της τραυματισμένης κόρης του. Ο γιατρός την είχε συμβουλέψει να μείνει τρεις εβδομάδες μακριά από την προπόνηση για να επιτρέψει τον τραυματισμό της να γιατρευτεί, αλλά ο πατέρας της ένιωθε ότι αυτό θα ήταν επιζήμιο για την κόρη του και πως θα έχανε πολύ έδαφος στην προετοιμασία της. Το κορίτσι ήταν μόλις ΕΝΝΕΑ ετών. Προφανώς ο πατέρας της είχε την δική του ατζέντα, στην οποία δεν χωρούσε η υγεία της κόρης του.
Υπήρξε μια εκπληκτική αύξηση των ορθοπεδικών κακώσεων σε παιδιά την τελευταία δεκαετία. Αυτό αντιστοιχεί με την αύξηση της τάσης εξειδίκευσης σε ένα και μοναδικό άθλημα από πολύ νωρίς.
Τα παιδιά προπονούνται πάρα πολύ σκληρά, πολύ συχνά, επαναλαμβανόμενα και από πολύ νωρίς χωρίς μια σωστή βάση. Τα προγράμματα κατάρτισης έχουν κεφαλαιοποιηθεί σε αυτό το μοτίβο, συχνά αγνοώντας κατευθυντήριες γραμμές των ορθοπεδικών για την άθληση των παιδιών μόνο και μόνο για να παρουσιάσουν τα πρώτα αποτελέσματα για τους γονείς.
Στη φάση της ανάπτυξης δεν πρέπει να προπονούνται σε υψηλή ένταση και διάρκεια, γιατί προκαλούνται σοβαροί τραυματισμοί (π.χ. μηνίσκος, μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, τένοντας) που μπορούν να αφήσουν ένα παιδί με μόνιμη βλάβη. Το σώμα δεν έχει σχεδιαστεί για να επαναλαμβάνει συγκεκριμένες κινήσεις ξανά και ξανά, ειδικά σε νεαρή ηλικία.
Αν θέλετε πραγματικά να αναπτύξετε έναν αθλητή από νεαρή ηλικία να κάνετε ακριβώς αυτό, να τον αναπτύξετε. Μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας να αναπτύξουν σύνολα ικανότητας όπως ο γενικός συντονισμός, η δύναμη και η ευκινησία ανάλογα με την ηλικία τους. Ένας καλός προπονητής / γονέας θα πρέπει να χαρτογραφεί τις φάσεις της ανάπτυξης και της προσαρμογής, να προσαρμόζει ξεκούραση και ανάκτηση δυνάμεων, να διδάσκει την σωστή διατροφή, την ανάπτυξη και την ψυχική υποστήριξη. Τέλος, εάν το παιδί σας τραυματίζεται συχνά σημαίνει ότι το σύστημα καθοδήγησης και κατάρτισης αποτυγχάνει.
Η εστίαση σε ένα μόνο άθλημα
Είναι κάπως λογικό να πιστεύουμε ότι όσο περισσότερο χρόνο περάσει ένας αθλητής στην κατάρτιση ενός αθλήματος, τόσο καλύτερος θα γίνει με την πάροδο του χρόνου. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε τόσο εμφανίζεται και ένας Tiger Woods. Αλλά αυτή η νοοτροπία αφήνει τους περισσότερους νεαρούς αθλητές με «βλάβη» στη μέση του δρόμου. Η ανάπτυξη ενός αθλητή είναι σαν το ξεκλείδωμα μιας πόρτας. Πρέπει να έχεις ακριβώς το σωστό κλειδί και η προπόνηση είναι παρά μόνο ένας από τους αυχένες της κλειδαριάς και όχι το κλειδί.
Ένα παιδί δεν πρέπει να περιοριστεί σε ένα μόνο άθλημα μέχρι την εφηβεία του, όπως ανέφερα παραπάνω, έτσι έχετε τον χρόνο να μάθετε σε τι είναι πραγματικά καλό και τι πραγματικά απολαμβάνει.
Αυτό είναι καλό, αυτό είναι υγιές και δεν «καίει» τα παιδιά σε ένα μόνο άθλημα. Αλλά πάρα πολλοί γονείς βλέπουν μόνο ένα κομμάτι του ταλέντου των παιδιών τους σε κάποιο άθλημα και θέλουν αμέσως να το εξειδικεύσουν. Θα πρέπει να παροτρύνουμε τα παιδιά να δοκιμάσουν διαφορετικά αθλήματα και με την πάροδο του χρόνου από μόνα τους θα εστιάσουν εκεί που τους ευχαριστεί.
Εάν το παιδί σας είναι κάτω από δώδεκα ετών και εσείς βρίσκεστε στη γραμμή του γηπέδου φωνάζοντας «πρωταθλητή», «υποτροφία» και «φαινόμενο» θα σας χρειαστεί πιθανόν μια νέα προοπτική των πραγμάτων.
Ένα από τα δυσκολότερα μαθήματα που θα πρέπει να μάθουν τα παιδιά είναι ότι κάποια στιγμή θα πάρει να αποφασίσουν εάν θέλουν να συνεχίσουν σε ένα άθλημα. Και δεν θα υπάρχει τίποτα που μπορείτε να κάνετε για να τους ωθήσετε να ανταγωνιστούν, αν δεν έχουν πλέον τη θέληση ή την επιθυμία.
Είναι γεγονός ότι όλες οι ώρες και τα χρήματα που θυσιάσατε για προπόνηση ενδέχεται, στατιστικά, να μην οδηγήσουν πουθενά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πάρουν ένα σημαντικό εφόδιο για τη ζωή τους από την εμπειρία του ανταγωνισμού. Ο αθλητισμός μπορεί να «βγάλει» το καλύτερο (και μερικές φορές το χειρότερο) σε έναν άνθρωπο.
Οι αξίες που διδάσκονται και αποκτούνται στο γήπεδο θα είναι πολύ πιο πολύτιμες από οποιοδήποτε βραβείο. Αξίες όπως το φίλαθλο πνεύμα, η τιμή, η ακεραιότητα, η ικανότητα, η σκληρή δουλειά και η ομαδική λειτουργία.
Οι αποφάσεις που κάνετε ως γονέας θα έχουν τεράστια επίδραση όχι μόνο στην αθλητική ανάπτυξη του παιδιού σας, αλλά και την υγεία του, την ευημερία και την ηθική του συγκρότηση. Επιλέξτε με σύνεση.
