Η βιομηχανία του στοιχήματος έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, επηρεασμένη από την πρόοδο της τεχνολογίας, τις αλλαγές στη νομοθεσία και την αύξηση της δημοτικότητας του στοιχηματισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι περισσότερες χώρες προσπαθούν να ρυθμίσουν τη βιομηχανία, ώστε να διασφαλίσουν υπεύθυνο στοιχηματισμό, να μειώσουν το παράνομο στοίχημα αλλά και να αυξήσουν τα κρατικά έσοδα μέσω φορολογίας.
Όλες οι χώρες δεν έχουν την ίδια στρατηγική απέναντι στις ξένες στοιχηματικές εταιρίες. Κοινός τόπος όμως είναι η αναζήτηση πρακτικών, ώστε μέρος της χασούρας των παικτών, να επιστρέφει, με διάφορες μορφές, στην κοινωνία. Τα κέρδη των στοιχηματικών εταιρειών οφείλουν να συμβάλλουν στον αθλητισμό και σε άλλες δραστηριότητες, αλλά η συμβολή αυτή ποικίλλει ανάλογα με το νομοθετικό πλαίσιο και τον τρόπο διάθεσης αυτών των χρημάτων σε διαφορετικές χώρες.
Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι βασικοί τρόποι με τους οποίους τα έσοδα των στοιχηματικών βοηθούν στην ανάπτυξη του αθλητισμού:
Χορηγίες και Επενδύσεις
Οι χορηγίες και οι επενδύσεις των στοιχηματικών εταιρειών στον αθλητισμό έχουν αποκτήσει σημαντική βαρύτητα τα τελευταία χρόνια, καθώς αυτές οι εταιρείες αποτελούν πλέον βασικούς χρηματοδότες αθλητικών συλλόγων, διοργανώσεων και υποδομών.
Οι στοιχηματικές εταιρείες επενδύουν μεγάλα ποσά για την προβολή τους μέσω αθλητικών συνεργασιών. Χρηματοδοτούν αθλητικούς συλλόγους, όπως στην Ελλάδα, όπου οι μεγάλες ομάδες του ποδοσφαίρου έχουν ως βασικούς χορηγούς εταιρείες στοιχημάτων. Αυτές οι χορηγίες παρέχουν απαραίτητα κεφάλαια για τη λειτουργία των συλλόγων, την ενίσχυση των ρόστερ, αλλά και τη βελτίωση εγκαταστάσεων.
Πολλές εταιρίες έχουν διευρύνει τη χορηγική τους στρατηγική υποστηρίζοντας αθλητικούς συλλόγους σε όλο τον κόσμο αλλά και μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις. Συχνά οι στοιχηματικές στηρίζουν και λιγότερο δημοφιλή αθλήματα, ενισχύοντας τη διάδοση και την ανάπτυξή τους. Επιπλέον, προωθούν κοινωνικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν το brand name τους.
Υπάρχει ο αντίλογος ότι συνήθως τα κεφάλαια αυτά κατευθύνονται κυρίως στον επαγγελματικό αθλητισμό, αφήνοντας τον ερασιτεχνικό και τις τοπικές κοινότητες χωρίς επαρκή στήριξη, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι συνολικά οι χορηγίες των στοιχηματικων, βοηθούν σημαντικά τον αθλητισμό.
Φορολογικά έσοδα από στοιχηματικές, διοχετεύονται στον αθλητισμό
Σε πολλές χώρες, μέρος των φορολογικών εσόδων από τη δραστηριότητα των στοιχηματικών διοχετεύεται στον αθλητισμό μέσω κρατικών επιχορηγήσεων. Τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού, την κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων ή τη στήριξη αθλητικών προγραμμάτων.
Στην Ελλάδα η φορολογία των στοιχηματικών εταιρειών αποτελεί έναν σημαντικό πόρο για τη χρηματοδότηση του αθλητισμού, επαγγελματικού και ερασιτεχνικού. Το 2023, από τη φορολογία των κερδών τυχερών παιχνιδιών διατέθηκαν 66 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων ένα σημαντικό μέρος κατευθύνθηκε σε ερασιτεχνικές και επαγγελματικές διοργανώσεις.
Πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν προς την ενίσχυση ερασιτεχνικών αθλητικών σωματείων, τη στήριξη υποδομών, και την ανάπτυξη αθλητικών ακαδημιών. Στον επαγγελματικό αθλητισμό, οι πόροι διανέμονται αναλογικά και με διαφανείς όρους μεταξύ της Super League, της Basket League και της Volley League.
Η κρατική πολιτική αυτή ενισχύει το αθλητικό οικοσύστημα συνολικά, παρέχοντας δυνατότητες ανάπτυξης, αλλά εγείρει και συζητήσεις σχετικά με την ισορροπία μεταξύ οικονομικής εξάρτησης του αθλητισμού από το στοίχημα και της ανάγκης για διατήρηση της αθλητικής ακεραιότητας.
Προώθηση και ενίσχυση του αθλητισμού μέσα από προγράμματα κοινωνικής ευθύνης των στοιχηματικών
Η συνεργασία με στοιχηματικές μπορεί να αυξήσει την προβολή συγκεκριμένων αθλημάτων ή διοργανώσεων, ενισχύοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Επιπλέον, οι στοιχηματικές συχνά υποστηρίζουν την κατασκευή ή ανακαίνιση αθλητικών εγκαταστάσεων, βοηθώντας τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του αθλητισμού.
Μέσα από τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (CSR), οι στοιχηματικές εταιρείες συνεισφέρουν σημαντικά στον αθλητισμό, υλοποιώντας δράσεις που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και προσφέρουν ευκαιρίες σε ευάλωτες ομάδες.
Οι στοιχηματικές επενδύουν στην ανάπτυξη νέων αθλητών, χρηματοδοτώντας ακαδημίες και εκπαιδευτικά προγράμματα. Αυτό επιτρέπει στους νέους να αποκτήσουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση και ευκαιρίες συμμετοχής σε αθλητικές διοργανώσεις.
Μέσω προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, υποστηρίζονται πρωτοβουλίες που διευκολύνουν την πρόσβαση ατόμων με αναπηρία στον αθλητισμό. Για παράδειγμα, παρέχεται εξοπλισμός, χρηματοδότηση για παραολυμπιακούς αθλητές και βελτιώσεις σε αθλητικές εγκαταστάσεις.
Συχνά, οι στοιχηματικές προάγουν αθλήματα που δεν έχουν υψηλή εμπορική προβολή, ενισχύοντας τη συμμετοχή σε τοπικές κοινότητες. Αρκετές από αυτές υλοποιούν κοινωνικά προγράμματα και στη χώρα μας, δείχνοντας τη δέσμευσή τους προς αυτήν την κατεύθυνση. Η υποστήριξη αυτή δεν αφορά μόνο την ενίσχυση του αθλητισμού αλλά και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών επιδράσεων.
Προβληματισμοί από την εμπλοκή των στοιχηματικών με τον αθλητισμό
Η ανάπτυξη των αθλητισμού στοιχηματισμού αλληλεπιδρά με πολλούς τρόπους με τα ίδια τα αθλήματα. Είδαμε πως οι στοιχηματικές, είτε για λόγους διαφήμισης, είτε για λόγους αξιοπιστίας, είτε για να ενισχύσουν το εταιρικό τους προφίλ, βοηθούν οικονομικά τον αθλητισμό. Η συνθήκη αυτή πάντως έχει εγείρει και αρκετούς προβληματισμούς.
Υπάρχουν ανησυχίες ότι οι στενές σχέσεις με στοιχηματικές εταιρείες μπορεί να πλήξουν την ακεραιότητα του αθλητισμού, σε ζητήματα χειραγώγησης αγώνων. Ειδικά σε δευτερεύοντα αθλήματα, όπου οι αθλητές έχουν χαμηλές ή και καθόλου οικονομικές απολαβές από αυτά, η πιθανότητα διαφθοράς δεν είναι μικρή. Οι εταιρίες, που δεν έχουν κανένα συμφέρον από αυτό (το αντίθετο θα λέγαμε) βοηθούν τις αρχές στη διαλεύκανση τέτοιων υποθέσεων αλλά αυτό δεν αναιρεί ότι η γιγάντωση τους, έχει και αρνητικές επιπτώσεις.
Τα έσοδα των στοιχηματικών, δεν επιστρέφουν στον βαθμό που θα έπρεπε στην κοινωνία. Υπάρχει μια διαρκής κριτική ότι μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά επενδύονται στον αθλητισμό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα χρήματα διοχετεύονται σε άλλους τομείς ή απλώς μένουν στις εταιρείες.
Οι περισσότερες χορηγίες στοιχηματικών κατευθύνονται προς τα μεγάλα ονόματα του επαγγελματικού αθλητισμού, προς τα εκεί δηλαδή όπου δεν υπάρχει ουσιαστική ανάγκη. Εκεί, παρότι τα οφέλη είναι προφανή, υπάρχουν ανησυχίες για την επίδραση της προβολής των στοιχημάτων στον αθλητισμό, καθώς ενδέχεται να προάγουν τον τζόγο στους φιλάθλους. Επιπλέον, η εξάρτηση από τέτοιες χορηγίες μπορεί να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα οικονομικά ρίσκα ακόμα και σε πανίσχυρα αθλητικά κλαμπ, με μεγάλη οικονομική επιφάνεια.
Ο ερασιτεχνικός αθλητισμός και τα μη δημοφιλή αθλήματα, που έχουν πραγματική ανάγκη από υποστήριξη, λαμβάνουν μόνο ένα μικρό μέρος της συνολικής πίτας.
Συμπέρασμα
Τα κέρδη των στοιχηματικών εταιρειών έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη του αθλητισμού, αλλά η έκταση και η αποτελεσματικότητα αυτής της συμβολής εξαρτώνται από το ρυθμιστικό πλαίσιο, τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων και τις πρακτικές των εταιρειών. Είναι σημαντικό, μέρος των εσόδων των στοιχηματικών να επιστρέφουν στην κοινωνία με διάφορους τρόπους, όπως π.χ. με τη βοήθεια των ανθρώπων που έχουν παθολογική εξάρτηση από τον τζόγο. Η διαφάνεια και η δίκαιη κατανομή πόρων είναι επίσης κρίσιμοι παράγοντες για τη μεγιστοποίηση αυτών ωφελειών.
