Μακριά από την πολυτέλεια προπονητικών κέντρων, εξειδικευμένων επιτελείων και εξελιγμένων συστημάτων ανάλυσης, οι ομάδες των μικρών κατηγοριών ζουν τις πιο αυθεντικές ποδοσφαιρικές εμπειρίες. Στους περιορισμένους πόρους απαντούν με πλεόνασμα πάθους και οι προπονητές αναζητούν και το πιο μικρό πλεονέκτημα για να ανταποκριθούν στη δίψα της ομάδας για νίκη. Μια δίψα που, φυσικά, γιγαντώνεται στα κρίσιμα ματς.
Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ερασιτέχνες ή ημιεπαγγελματίες, τα τοπικά ντέρμπι και οι αγώνες παραμονής ή ανόδου απαιτούν σοβαρή και στοχευμένη προετοιμασία. Πώς γίνεται αυτή;
Η δουλειά του προπονητή και το πλάνο της εβδομάδας
Ελλείψει μπάτζετ, ο προπονητής στις μικρές κατηγορίες συνήθως εκτελεί και χρέη γυμναστή, ψυχολόγου και αναλυτή. Πάνω απ’ όλα, λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανθρώπων με διαφορετικές καθημερινότητες, αφού πολλοί παίκτες σπουδάζουν ή δουλεύουν παράλληλα.
Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, το πλάνο του προσαρμόζεται στην πραγματικότητα του ρόστερ: τα ωράρια των παικτών, τους τραυματισμούς και τις απουσίες λόγω προσωπικών και επαγγελματικών υποχρεώσεων. Η ένταση των προπονήσεων ρυθμίζεται ανάλογα με το φορτίο του τελευταίου αγώνα, με στόχο το σωστό φορμάρισμα και τη μέγιστη ετοιμότητα την ημέρα του ματς.
Κομβικό κομμάτι της προετοιμασίας είναι η τακτική, ώστε να διορθωθούν οι αδυναμίες και να ενισχυθούν τα δυνατά σημεία της ομάδας, ενώ γίνεται επίσης δουλειά σε στημένες φάσεις, transition και ρυθμό παιχνιδιού.
Μελέτη αντιπάλου και scouting
Μπορεί να μην έχουν τους εξειδικευμένους αναλυτές και scouters που διαθέτουν τα επαγγελματικά club, η συλλογή δεδομένων και η μελέτη του αντιπάλου, όμως, δεν λείπει.
Πολλές ομάδες έχουν τους ανθρώπους τους, που συγκεντρώνουν στατιστικά και χρήσιμα στοιχεία μέσα από δίκτυα προπονητών, βίντεο αγώνων ή παρακολουθώντας ζωντανά τα παιχνίδια από τις κερκίδες. Στη Γ’ Εθνική, αντλούν επίσης πληροφορίες από τις αποδόσεις που προσφέρουν κάποιες από τις νόμιμες στοιχηματικές εταιρείες.
Η έμφαση δίνεται στη φόρμα της αντίπαλης ομάδας, την τακτική της και τους παίκτες-κλειδιά. Αυτά τα δεδομένα αποτελούν τη βάση για τις οδηγίες του κόουτς στους παίκτες του, ώστε να εκμεταλλευτούν τα κενά της, να περιορίσουν τις κύριες απειλές της και να επιχειρήσουν να επιβάλουν τον δικό τους ρυθμό.
Τι γίνεται με τη φυσική κατάσταση
Εφόσον οι παίκτες δεν είναι επαγγελματίες που ακολουθούν συγκεκριμένη ρουτίνα, η φυσική κατάσταση δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε ενιαία. Κι αυτό είναι ένα από τα πιο απαιτητικά πρακτικά ζητήματα που καλείται να διαχειριστεί ο προπονητής.
Γι’ αυτό και οι προπονήσεις γίνονται σε ελεγχόμενο ρυθμό, με αρκετή ένταση για να ανέβει το τέμπο, αλλά χωρίς υπερβολές που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς. Το βάρος πέφτει στις λεπτομέρειες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στο παιχνίδι: αυτοματισμούς, τρεξίματα, σωστές αποστάσεις μεταξύ των γραμμών και πλήρη κατανόηση ρόλων.
Η ψυχολογία πριν από ένα κρίσιμο ματς
Ο πιο σημαντικός παράγοντας, ωστόσο, είναι η ψυχολογία. Στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα, οι παίκτες είναι φίλοι, έχουν οικογενειακές σχέσεις, δουλεύουν όλη μέρα και συναντιούνται μετά στο γήπεδο για προπόνηση. Παίζουν πρώτα απ’ όλα για τη χαρά του παιχνιδιού και οι δεσμοί είναι προσωπικοί, όχι επαγγελματικοί.
Τα κρίσιμα ματς, όμως, φέρνουν αυξημένη πίεση και άγχος, ειδικά όταν διακυβεύονται στόχοι όπως η άνοδος ή η παραμονή στην κατηγορία. Εδώ είναι που ο προπονητής λειτουργεί όχι μόνο ως ψυχολόγος, αλλά και ως εμψυχωτής, προσπαθώντας να κρατήσει τους παίκτες του ήρεμους και συγκεντρωμένους και να ενισχύσει την αποφασιστικότητά τους και την πίστη τους στην ομάδα.
Η κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία μπορεί, στην πραγματικότητα, να αποδειχθεί πιο καθοριστική από οποιαδήποτε τακτική ή φυσική κατάσταση. Κι αυτό γιατί το μεγάλο ατού των μικρών κατηγοριών είναι το συναίσθημα. Μπορεί οι ομάδες να δουλεύουν με περιορισμένα μέσα, αλλά το αναπληρώνουν με συνοχή, πάθος και μεράκι, για να παρουσιαστούν τη μέρα του αγώνα όσο πιο έτοιμες γίνεται.
