Το ποδόσφαιρο έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ο βασιλιάς των σπορ, το όπιο των λαών, μια θρησκεία χωρίς απίστους κ.α. με σκοπό να δηλώσει την παγκόσμια και καθολική του αποδοχή από την κοινωνία. Το ποδόσφαιρο εκτός από την κλασσική του μορφή, το συναντάμε σε πολλές παραλλαγές που ειδικά τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί και είναι εξίσου δημοφιλείς. Μερικές εξ αυτών είναι το γνωστό σε όλους Ποδόσφαιρο Σάλας (Futsal ή 5×5) και το Ποδόσφαιρο Παραλίας (Beach Soccer) ενώ πέρα από τα πολυδιαφημιζόμενα ποδοσφαιρικά γεγονότα, γίνονται παράλληλα πρωταθλήματα για αστέγους και άτομα με κώφωση, ενώ στον χώρο της αναπηρίας συναντάμε το ποδόσφαιρο στο πρόγραμμα των Special Olympics (αθλητές με νοητική υστέρηση) και στους Παραολυμπιακούς αγώνες, το Ποδόσφαιρο 7×7 (αθλητές με εγκεφαλική παράλυση) και το Ποδόσφαιρο 5×5 (αθλητές με τύφλωση).
Το Ποδόσφαιρο 5×5, που είναι γνωστό στον χώρο της αναπηρίας ως Ποδόσφαιρο Τυφλών, είναι το πιο δημοφιλές ανάμεσα στα αθλήματα για τυφλούς και με σοβαρά προβλήματα όρασης αθλητές, αφού είναι εφάμιλλο σε ρυθμό και ταχύτητα με το αντίστοιχο των βλεπόντων. Οι τυφλοί ποδοσφαιριστές δείχνουν παρόμοια επίπεδα τεχνικής, επιδεξιότητας και πάθους και αυτό είναι που ξαφνιάζει τους περισσότερους.
Το Ποδόσφαιρο Τυφλών είναι προσαρμογή του Ποδοσφαίρου Σάλας. Γεννήθηκε στις αυλές των σχολείων και κολλεγίων τυφλών και μεταφέρθηκε σε κλειστό χώρο για να αυξηθεί ο ρυθμός, η ταχύτητα και η ασφάλειά του. Η ανάπτυξη του αθλήματος υπήρξε αλματώδης και υπεύθυνες για αυτό είναι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αθλημάτων Τυφλών (International Blind Sports Federation – IBSA). Το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα έγινε στην Ισπανία το 1986, ενώ ορόσημο για το άθλημα υπήρξαν οι Παραολυμπιακοί Αγώνες ΑΘΗΝΑ 2004, όπου συμπεριλήφθη για πρώτη φορά στο πρόγραμμα των αγώνων.
Κάθε αγώνας παίζεται από δύο ομάδες με συνολικά 10 αθλητές. Στον αγωνιστικό χώρο βρίσκονται 4 τυφλοί αθλητές και 1 τερματοφύλακας ο οποίος βλέπει και 5 αναπληρωματικοί στον πάγκο. Η διάρκεια ενός αγώνα είναι 50 λεπτά σε 2 ημίχρονα των 25 λεπτών. Ισχύουν οι κανονισμοί του FIFA Futsal με προσαρμογές λόγω της αναπηρίας των αθλητών.
Στο Ποδόσφαιρο Τυφλών υπάρχουν 2 κατηγορίες:
- Κατηγορία Β1: Αθλητές με τύφλωση (Παραολυμπιακό άθλημα)
- Κατηγορία Β2/Β3: Αθλητές με σοβαρά προβλήματα όρασης (Μερικώς βλέποντες – όχι τύφλωση)
Ο τερματοφύλακας μόνο μπορεί να είναι χωρίς προβλήματα όρασης, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχει αθλητικό δελτίο σε ομάδα Ποδοσφαίρου Σάλας. Ο τερματοφύλακας καθοδηγεί την άμυνα με προφορικές οδηγίες. Επίσης, κάθε ομάδα δικαιούται να έχει έναν «οδηγό» (guide), πίσω από το αντίπαλο τέρμα για να καθοδηγεί τους παίκτες στις επιθετικές τους ενέργειες.
Ο αγωνιστικός χώρος αποτελείται από ένα παραλληλόγραμμο με φυσικό ή συνθετικό χλοοτάπητα μήκους 38-42μ και πλάτους 18-22μ. Στις πλάγιες γραμμές του γηπέδου υπάρχει προστατευτικό τείχος ύψους 1.5μ ώστε οι παίχτες να αντιλαμβάνονται τα πλαϊνά όρια του γηπέδου. Η εστία και οι περιοχές πέναλτι έχουν τις ίδιες διαστάσεις με το Futsal, ενώ το 2ο σημείο πέναλτι είναι στα 8μ. Η μπάλα του Ποδοσφαίρου Τυφλών είναι φτιαγμένη από δέρμα ή συνθετικό υλικό με εσωτερικό ακουστικό μηχανισμό για να γίνεται αντιληπτή από τους αθλητές. Έχει περίμετρο 62εκ και βάρος 490-520 γρ. Κατά τη διάρκεια του αγώνα όλοι οι παίκτες φορούν μάσκα για να διασφαλιστεί η ισότητα μεταξύ των διαφορετικών υπολοίπων όρασης. Οι παίκτες οφείλουν να δίνουν κάποιο ηχητικό σήμα («voy» ή «go») κάθε φορά που μετακινούνται μέσα στο γήπεδο, με μπάλα ή χωρίς, για να γνωρίζουν οι άλλοι παίκτες την ύπαρξή τους. Οι παίκτες μπορούν να δεχθούν κίτρινη ή κόκκινη κάρτα ανάλογα με την σοβαρότητα της παράβασης και έχουν δικαίωμα να υποπέσουν το πολύ σε 5 ατομικά φάουλ. Τέλος, ο αγώνας ελέγχεται από 2 διαιτητές που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των κανονισμών.
Οι τυφλοί ποδοσφαιριστές δεν είναι διαφορετικοί από τους βλέποντες. Είναι και αυτοί αθλητές, αγαπούν αυτό που κάνουν και μετατρέπουν το ποδόσφαιρο σε τρόπο ζωής. Είναι μια από τις λίγες ευκαιρίες να ξεφύγουν από την δύσκολη καθημερινότητά τους. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι το Ποδόσφαιρο Τυφλών προσφέρει στους αθλητές και στους θεατές που το παρακολουθούν τη συγκίνηση και τα συναισθήματα που προσφέρει και το ποδόσφαιρο βλεπόντων.
Το ποδόσφαιρο, αν και το συναντάμε με διαφορετικές εκδοχές, στην πραγματικότητα είναι ένα και αποτελεί παγκόσμιο πολιτισμικό φαινόμενο των μαζών. Καμία σημασία δεν έχει αν οι αθλητές δεν βλέπουν τα γκολ που οι ίδιοι σκοράρουν.
Δείτε επίσης:
http://www.youtube.com/watch?v=2Id7pskQtNc&feature=endscreen
http://www.youtube.com/watch?v=rr7-9GsxU7Q
http://www.youtube.com/watch?v=jq9cc4aikII&list=PLAECDE97CAE5EB3B5
Καραϊωσήφ Αλέξανδρος M. Res.
Καθηγητής Ειδικής Φυσικής Αγωγής
Διαιτητής Ποδοσφαίρου – Διεθνής Διαιτητής IBSA
Πηγές:
- Καραϊωσήφ Α. (2010). Ποδόσφαιρο 5×5: Ο «Βασιλιάς των αθλημάτων τυφλών. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Θεραπευτικής Γυμναστικής & 2η Ημερίδα Ειδικής Φυσικής Αγωγής. Θεσσαλονίκη, 19-21/11/2010.
- Karaiosif, A. (2010). Football for the Blinds. International Council for Education and Rehabilitation of People with Visual Impairment. European Newsletter – 44, 16:3- http://www.icevi-europe.org
- Karaiosif, A. (2010). Football for Blinds. Caught Offside. Bromsgrove Referees’ Association Newsletter 4, 2010, pp 19-20.
- www.ibsa.es/eng/deportes/footbal/
- www.eaom-amea.gr/
- www.paralympic.gr/
- www.blind2010.com/
- www.uefa.com/ (“Blind 2010, provides disability football boost”)
